De ernst en gevolgen van gokverslaving
De schade veroorzaakt door gokverslaving beperkt zich niet tot financiële verliezen of relatieproblemen; het kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de mentale als fysieke gezondheid. Het beperkt zich zelden tot de persoon met het probleem zelf. Verslavingen kunnen invloed hebben op iedereen rondom die persoon, zoals familie, hulpbehoevenden, vrienden, collega's.
Ongeacht de ernst van een gokverslaving, zijn er altijd gevolgen die een negatieve invloed hebben op je leven. In het begin kan het zijn dat je moeite hebt om tijd door te brengen met je familie en vrienden, je kunt je spaargeld verliezen of geld van je salaris gebruiken dat bedoeld is om ergens anders aan te besteden. Je hebt misschien ook weinig zelfvertrouwen en gevoelens van schuld en schaamte.
Vergevorderde schade kan ernstiger zijn en moeilijker te overwinnen. Gokverslaving kan leiden tot conflicten met familie en vrienden, en kan invloed hebben op je aandacht op het werk of op school, wat kan leiden tot verminderde prestaties. Het kan zijn dat je de rekeningen voor je auto of huis niet meer kunt betalen, wat een negatief domino-effect kan hebben op andere gebieden van je leven. Je kunt ook het gevoel hebben dat je weinig tot geen controle meer hebt, wat kan leiden tot depressie en angst, of opdringerige en vernietigende gedachten.
Vroege signalering en ondersteuning is cruciaal om te voorkomen dat gokverslaving onbeheersbaar wordt. Als je iets van het bovenstaande hebt gemerkt, raadpleeg dan het gedeelte Hulp en behandeling hieronder.
Hoe speel je verantwoord (en voorkom je een verslaving)?
Sinds 1 oktober 2021 is online gokken legaal in Nederland, mits het casino een licentie heeft. Zo’n licentie krijgt een casino alleen onder voorwaarden, zoals het opstellen van een verslavingsbeleid en het spelgedrag registreren. Natuurlijk kan je als speler zelf ook zorgen dat het spelen verantwoord blijft. De volgende tips kunnen je daarbij helpen:
- 1Lees altijd de (algemene) voorwaarden voordat je bij een nieuw online casino gaat spelen.
- 2Bepaal vooraf een budget waarmee je wilt spelen. Als je weet met hoeveel geld je maximaal gaat spelen, weet je ook hoeveel je maximaal verliest. Ga je toch de grens over? Dan weet je dat je aan de bel moet trekken.
- 3Je kan je budget ook in je account opnemen. Dat heet een limiet. Er zijn verschillende soorten limieten. Denk aan een stortingslimiet, een verlieslimiet, het instellen van pauzes en zelfuitsluiting, waardoor je niet meer op je account kan.
- 4Speel gratis spellen als je (bijna) door je budget bent of limiet hebt bereikt. Zo ervaar je wel het spelplezier, maar niet het risico op (meer) geldverlies.
- 5Plan een activiteit voor ná het gokken. Ook dat voorkomt dat je langer speelt dat je eigenlijk van plan was.
Symptomen van een gokverslaving
Een gokverslaving ontstaat vaak geleidelijk. Hoe ontdek je nu of het spelen een verslaving is? Hieronder staat een aantal symptomen die op een gokprobleem wijzen. De speler:
- Denkt continu aan gokken en leeft obsessief toe naar het volgende moment om te gokken
- Besteedt veel tijd om aan speelgeld te komen
- Probeert verloren geld terug te winnen met gokken, waardoor schulden toenemen
- Gokt niet samen, maar meestal alleen
- Zet een steeds groter bedrag in om eenzelfde ‘kick’ te krijgen
- Kan niet minderen of stoppen met spelen;
- Gokt stiekem
- Liegt over de tijd die en het geld dat het gokken kost
- Merkt dat relaties, werk en dagritme verstoord zijn
- Ervaart ontwenningsverschijnselen als hij/zij niet gokt
- Steelt of doet iets anders dat onwettig is
- Voelt zich (even) schuldig na het gokken
Twijfel je of je een gokverslaving hebt? Doe een zelftest.
De feiten en fabels van online casino’s
Wie goed geïnformeerd speelt, speelt bewuster. Daarom zetten we een aantal feiten en fabels over online casino’s voor je op een rij.
| Fabel | Gokken is alleen een probleem als je een speler de verliezen niet kan betalen. | Als iemand alleen af en toe speelt, is er nooit een probleem. | Verantwoordelijke personen hebben geen gokproblemen. | Partners zijn medeverantwoordelijk voor problematisch gokgedrag. | Een manier om een probleemgokker te helpen, is door zijn/haar schulden af te betalen of op een andere manier financiële steun te geven. |
|---|---|---|---|---|---|
| Feit | Financiële problemen zijn zeker een veelvoorkomend en ernstig gevolg van een gokverslaving. Toch kan je ook verslaafd zijn zonder dat het per se in de portemonnee voelbaar is. Te veel spelen kan er bijvoorbeeld toe leiden dat spelers hun werk, relaties of activiteiten verwaarlozen. | Net als gelegenheidsrokers heb je gelegenheidsspelers. Ze spelen bijvoorbeeld alleen als ze op reis zijn of als het winter is. Ook dan kan er sprake zijn van een probleem, zoals wanneer het spelen (tijdelijk) een negatieve invloed heeft op hun leven. | Een gokprobleem kan bij iedereen ontstaan. Het heeft niets te maken met hoe verantwoordelijk die persoon zich in het dagelijks leven gedraagt. Een gokverslaving leidt tot controleverlies. Dat iemand met een gokverslaving zich meestal onverantwoordelijk gedraagt, is niet bewezen. | Vrienden en familie zijn niet verantwoordelijk voor het gedrag van de speler, al voelen vooral de ouders zich vaak verantwoordelijk voor het probleem van hun kind. | Het afbetalen van de schuld van een ‘probleemspeler’ is vaak contraproductief, al voelt dat voor een betrokkene misschien anders. In plaats van het probleem op te lossen, kan de speler in veel gevallen alleen maar meer inzetten. De speler heeft namelijk weer het gevoel aan de veilige kant te zitten. |
| Fabel | Feit |
|---|---|
| Gokken is alleen een probleem als je een speler de verliezen niet kan betalen. | Financiële problemen zijn zeker een veelvoorkomend en ernstig gevolg van een gokverslaving. Toch kan je ook verslaafd zijn zonder dat het per se in de portemonnee voelbaar is. Te veel spelen kan er bijvoorbeeld toe leiden dat spelers hun werk, relaties of activiteiten verwaarlozen. |
| Als iemand alleen af en toe speelt, is er nooit een probleem. | Net als gelegenheidsrokers heb je gelegenheidsspelers. Ze spelen bijvoorbeeld alleen als ze op reis zijn of als het winter is. Ook dan kan er sprake zijn van een probleem, zoals wanneer het spelen (tijdelijk) een negatieve invloed heeft op hun leven. |
| Verantwoordelijke personen hebben geen gokproblemen. | Een gokprobleem kan bij iedereen ontstaan. Het heeft niets te maken met hoe verantwoordelijk die persoon zich in het dagelijks leven gedraagt. Een gokverslaving leidt tot controleverlies. Dat iemand met een gokverslaving zich meestal onverantwoordelijk gedraagt, is niet bewezen. |
| Partners zijn medeverantwoordelijk voor problematisch gokgedrag. | Vrienden en familie zijn niet verantwoordelijk voor het gedrag van de speler, al voelen vooral de ouders zich vaak verantwoordelijk voor het probleem van hun kind. |
| Een manier om een probleemgokker te helpen, is door zijn/haar schulden af te betalen of op een andere manier financiële steun te geven. | Het afbetalen van de schuld van een ‘probleemspeler’ is vaak contraproductief, al voelt dat voor een betrokkene misschien anders. In plaats van het probleem op te lossen, kan de speler in veel gevallen alleen maar meer inzetten. De speler heeft namelijk weer het gevoel aan de veilige kant te zitten. |
Veelgestelde vragen over verantwoord spelen
Zijn online casino’s gemanipuleerd?
Online casino’s willen (natuurlijk) winst maken, maar dat betekent niet dat zij spellen manipuleren. Kies daarom voor een gelicenseerd casino. Dan zit je zeker goed.
Kunnen online casino’s voorkomen dat een speler wint?
Nee, dat kan niet. Alleen als er een verdenking van fraude, samenspanning of andere verboden activiteiten is, mag een casino betalingen inhouden. Dat lees je terug in de algemene voorwaarden.
Kan je een expert worden in online gokkasten?
Nee, dat kan niet. Online casino’s maken gebruik van een willekeurige getallengenerator: een algoritme dat willekeurig getallen laat zien. Daardoor is dat wat je ziet altijd toeval. En geldt de regel: hoe langer je speelt, hoe meer je verliest.
Is online gokken illegaal?
Dat hangt ervan af in welk land je woont. In Nederland zijn online casino’s vanaf 1 oktober 2021 toegestaan als zij een vergunning hebben. Benieuwd naar de regels? Lees ze in de Wet kansspelen op afstand (Koa).
Zijn de (welkomst)bonussen echt lucratief?
Als je voor het eerst bij een online casino komt, krijg je vaak een pop-up met aanbiedingen. Denk aan gratis spins, gratis games of gratis geld. Het casino ziet jou graag als een nieuwe klant en probeert je op deze manier te overtuigen om daar te spelen. Om teleurstellingen te voorkomen, raden we je aan goed te kijken naar de voorwaarden. Het komt vaak voor dat casino’s eisen dat je een bepaald bedrag inzet om recht op de bonus te hebben, soms wel vijftig keer het bedrag van de bonus. Een andere voorwaarde kan zijn dat je een beperkte tijd hebt om de bonus in te wisselen, bijvoorbeeld dertig dagen.
Voor smartphones en tablets hebben online casino’s soms extra (hoge) bonussen. Die kan je overal gebruiken en dus is de kans dat je mobiel speelt groter. Dat klinkt handig, maar voor een verslavingsgevoelige speler is het niet-spelen dan een extra uitdaging.
Wat is CRUKS?
CRUKS is een landelijke, centrale database. Personen met een gokprobleem kunnen in een register opgenomen worden. Dat kan op eigen verzoek of omdat een casino dat in extreme gevallen bepaalt, ter bescherming van de speler. Als je in CRUKS staat, ben je voor een periode uitgesloten van het spelen bij Nederlandse casino’s; online én fysiek. Een beschermingsmaatregel dus, ook als je (nog) geen financiële of mentale problemen hebt door het gokken. Alle online casino’s met een vergunning zijn verplicht zich bij CRUKS aan te sluiten.
Wie moet gokken helemaal vermijden?
Er zijn bepaalde groepen die helemaal niet mogen gokken. Daartoe horen jongeren onder de 18 jaar en iedereen die is uitgesloten van kansspelen en in CRUKS is opgegeven. Uitsluiting van kansspelen is een optie die via alle vergunninghoudende exploitanten in Nederland beschikbaar is en door de spelers zelf kan worden afgedwongen.
Veel goksites bieden ook de mogelijkheid om grenzen te stellen rond zaken als stortingen, saldo op je account, en de tijd die je aan spelen besteedt. Het is verstandig deze functies te benutten als je van jezelf weet dat je moeite hebt met het instellen van limieten. Je kunt dan een bepaalde tijd niet gokken als je aan een van deze soorten beperkingen onderhevig bent.
Hulp bij en behandeling van een gokverslaving
In Nederland zijn er verschillende instanties die je kunnen helpen om een gokverslaving te voorkomen of verhelpen. Vaak is hulp zoeken geen makkelijke stap. Een speler kan bijvoorbeeld ontkennen dat hij een probleem heeft of zich schamen.
Bellen kan een laagdrempelige manier zijn om in contact te komen met hulpinstanties. Zo kun je terecht bij:
- GGZ Interventie (020-231 00 00) - GGZ Interventie biedt deeltijd en klinische verslavingszorg aan. Je kan er ook terecht met vragen.
- AGOG (0900-217 7721) - AGOG (Anonieme Gokkers, Omgeving Gokkers) is een grote zelfhulporganisatie, vergelijkbaar met de AA voor alcoholisten.
- Jellinek (088-505 1220) - Iedereen met een verslaving kan bij Jellinek terecht: voor informatie, persoonlijk advies en behandeling. Van (anonieme) online zelfhulp tot klinische zorg.
- Tactus (088-382 28 87) - Van internetbehandeling tot crisisopvang en alles daartussen: Tactus biedt verslavingszorg aan.
De kosten voor behandeling van een gokverslaving worden in Nederland vergoed door de verplichte basisverzekering.
Op zoek naar meer informatie?
Over verslavingen in het algemeen, de regels omtrent kansspelen en schuldhulpverlening zijn verschillende websites voor informatie. Een greep uit het aanbod:
- Trimbos.nl - Trimbos ontwikkelt kennis over mentale gezondheid en middelengebruik en vertaalt deze naar bruikbare toepassingen.
- Verslavingskundenederland.nl - Bij Verslavingskunde Nederland bundelen verschillende organisatie hun krachten op het gebied van preventie, behandeling, herstel en reclassering bij verslavingen.
- Kansspelautoriteit.nl - De Kansspelautoriteit is de Nederlandse toezichthouder op de markt voor kansspelen en geeft onder andere vergunningen af aan online casino’s.
- Zelfjeschuldenregelen.nl - Op deze website kan je aan de hand van een stappenplan beginnende schulden aanpakken.
